Tiroid bezi nedir ?
- Tiroid bezi soluk borusunun önünde, adem elması olarak adlandırılan kıkırdağın altında yerleşir.
- Tiroid bezinin iki yanında şah damarları (karotis arterler) yer alır.
- Tiroid bezinin şekli kelebeğe benzer. 20-25 gram ağırlığındadır.
- Kadınlarda tiroid bezi daha büyüktür.
- Gebelik ve adet dönemlerinde biraz daha büyür.
- Sağ ve sol lobdan oluşur, iki lob birbirine bağlıdır. İki lobu birbirine bağlayan yapıya “istmus” denir.
- Zengin bir kan damar ağı ve lenf damar ağına sahiptir.
Tiroit bezi boynumuzun ön tarafında bulunan bir organımızdır. Tiroit bezinin görevi tiroid hormonlarını üretmek, depolamak ve gerektiğinde kana vermek ve böylece metabolizmamızı ayarlamaktır. Tiroid bezinde tiroid hormonları (T3 ve T4) ve kalsitonin hormonu üretilir.
Tiroid hormonlarının sentezi
Tiroid bezinin içerisinde her biri ayrı bir fabrika gibi çalışan “folikül” olarak adlandırılan üniteler vardır. Her bir folikül ünitesi yan yana dizilen foliküler hücrelerden (tirosit) ve ortadaki boşlukta hormon deposu olarak kullanılan “kolloid” den oluşur. Foliküler hücrelerin arasında kalsitonin salgılayan “parafoliküler” hücreler vardır. Tiroid medüller kanserler bu hücrelerden gelişir.
Tiroid hormonlarının sentezi tiroid hücresi içerisinde yapılır. Beslenme ile alınan iyot tiroid hücresi içine girerek T3 ve T4 hormonu yapılır. T3 hormonunda 3 adet iyot ,T4 hormonunda ise 4 iyot bulunur. Hormonların %80’i T4, %20’si T3 olarak bulunur.
Tiroid hormonlarının dengesi, beyinde bulunan hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonu ile ayarlanır. Tiroid hormonları sentezi artınca TSH düşer, bunun tersi olarak da, tiroid hormonlarının sentezi azalınca TSH yükselir.
